هدف کلی :

    آشنایی با پراکند گی جمعیت و زندگی روستایی و شهری در ناحیه معتدل کوهستانی

اهداف جزئی :

    آگاهی از چگونگی پراکندگی جمعیت در ناحیه کوهستانی و علل آن

    شناخت نواحی کم جمعیت و پر جمعیت در ناحیه کوهستانی

    آگاهی از عوامل مؤثر در رونق کشاورزی و دامپروری در ناحیه کوهستانی  

    شناخت فرآورده های کشاورزی و دامپروری ناحیه کوهستانی

    آگاهی از علل رشد جمعیت شهرها

    شناخت شهرهای صنعتی و شهرهای مرتفع ناحیه کوهستانی

دانش آموز محترم به نقشه پراکندگی جمعیت در ناحیه ی معتدل کوهستانی توجه کنید.

 زندگی روستایی در ناحیه معتدل کوهستانی :

 وجود خاک های حاصلخیز آبرفتی و ریزش برف و باران کافی موجب رونق کشاورزی و پیدایش روستاها در ناحیه کوهستانی شده است .

 وجود چراگاه های طبیعی سر سبز در ارتفاعات در فصل های گرم موجب رونق زندگی کوچ نشینی و دامپروری شده است .

در ناحیه آذربایجان و زاگرس مرطوب به دلیل بارش فراوان، کشت دیم رواج دارد.

ناحیه معتدل کوهستانی انباری از غله، گوشت، لبنیات و میوه است. و نقش مهمی در تأمین غذای مورد نیاز کشور دارد .

خشکبار، پشم، پوست، قالی و قالیچه ارقام مهمی از صادرات ایران به کشورهای خارجی راتشکیل می دهند.

 زندگی شهری در ناحیه ی معتدل کوهستانی:

 طبق نتایج سر شماری ها علاوه بر رشد جمعیت کشور، در صد جمعیت شهرنشین نیز در کل کشور نسبت به جمعیت روستایی بیشتر شده است.

 در ناحیه کوهستانی علاوه بر رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت از روستاها به شهرها عامل مهم رشد جمعیت شهرها بوده است.

 اراک، زنجان و تبریز از شهرهای عمده ی صنعتی ایران به شمار می روند که در ناحیه کوهستانی واقع شده اند.

 شهرهای مرتفع ناحیه کوهستانی عبارتند از شهرکرد، بیجار و همدان.

هدف کلی :

  شناخت موقعیت و ویژگیهای آب و هوای ناحیه کوهستانی

اهداف جزئی :

   آشنایی با موقعیت ناحیه کوهستانی

   آگاهی از تأثیر ارتفاع بر آب و هوا

   آشنایی با انواع آب و هواهای ناحیه کوهستانی

   آشنایی با تأثیر بادها در ناحیه معتدل کوهستانی

   آگاهی از اهمیت بارش برف و باران ناحیه کوهستانی برای سایر نواحی

- ناحیه کوهستانی حدود مساحت کشور ایران را تشکیل می دهد .

- رشته کوههای شمالی البرز از مغرب به سمت مشرق کشیده شده است .

- رشته کوه های زاگرس از شمال غربی به سمت جنوب شرقی کشیده شده است .

- رشته کوه های البرز و رشته کوه های زاگرس در شمال غربی (آذربایجان ) به یکدیگر متصل شده اند.

آب و هوای ناحیه کوهستانی :

مهم ترین عاملی که بر آب و هوای ناحیه کوهستانی اثر می گذارد، عامل ارتفاع است.    هر چه ارتفاع افزایش یابد از گرمای هوا کاسته شده و بر میزان بارش برف و باران افزوده می شود .

 این نمودارها را با یکدیگر مقایسه کنید .

این نمودار ها نشان می دهند که دما و بارش در نقاط مختلف

ناحیه کوهستانی متفاوت است.

بخش قابل توجهی از بارش در ناحیه کوهستانی به صورت برف است. این برف های ذخیره شده در کوهستان ها، منبع اصلی تأمین آب برای نواحی پست تر است .

بادها :

 بادهایی که از سمت غرب می وزد و رطوبت دریای مدیترانه را با خود همراه دارد موجب ریزش برف و باران در ناحیه کوهستانی می شوند .

 آیا می دانید چرا دامنه های غربی کوهستانی های زاگرس معمولاً پر باران تر و سرسبز تر از دامنه های شرقی آن است ؟     

بادها از سمت غرب در بر خورد با ارتفاعات زاگرس بیشتر در دامنه های غربی زاگرس موجب ریزش باران و برف می شوند.

نکات مهم:

× آب و هوای معتدل کوهستانی ایران در شمال غربی آذربایجان، دوره ی سرمای     طولانی تر و باران و برف بیشتری دارد .

× هرچه از ارتفاعات آذربایجان در امتداد البرز به سمت شرق پیش می رویم ، گرمای هوا بیشتر و میزان بارش کمتر می شود .

× هر چه از ارتفاعات آذربایجان در امتداد زاگرس به سمت جنوب شرقی پیش می رویم، گرمای هوا بیشتر و میزان بارش کمتر می شود .

هدف کلی:

   آشنایی با انواع راههای ناحیه بیابانی ونیمه بیابانی

اهداف جزئی :

   آگاهی از اهمیت احداث راهها

   آگاهی از علت مشکلات گسترش راهها در ناحیه بیابانی داخلی

   آگاهی از راههای نواحی کوهپایه ای

   آشنایی با چگونگی ارتباط راههای این ناحیه با بنادر جنوبی و آبهای آزاد جهان

دانش آموز گرامی، به نظر شما اهمیت احداث راههای ارتباطی چیست؟

به شکل راههای مهم و راه آهن در ناحیه بیابانی و نیمه بیابانی در نقشه زیر توجه فرمایید.

راه آهن

دانش آموز محترم، با توجه به نقشه بالا به این سوال پاسخ دهید.

- راه آهن شانگهای چین تا کدام بندر در اروپا ادامه می یابد؟

- راه آهن بافق- بندرعباس و مشهد – سرخس- تجن چه اهمیتی دارد؟

پاسخ این سوالات را برای یکی از همکلاسهای خود بیان کنید.

هدف کلی:

  آشنایی با زندگی گیاهی و جانوری در ناحیه بیابانی و نیمه بیابانی

اهداف جزئی:

  آگاهی از علل دشواری رویش گیاه در ناحیه بیابانی ونیمه بیابانی

  آشنایی با برخی از انواع گیاهان و جانوران این ناحیه

  آگاهی از اهمیت حفظ پوشش گیاهی در این ناحیه و مقابله با تخریب آن

دانش آموز عزیز به نقشه زیر نگاه کنید.

همان طور که قبلا آموختید در ناحیه بیابانی و نیمه بیابانی دوره ی گرما طولانی و مقدار ریزش باران و برف کم است و این موضوع باعث دشواری هایی در رویش گیاه می شود.

مجددا به نقشه زیر توجه کنید.

وسعت کدام نوع از خاک ها در این ناحیه بیشتر است ؟

بله . خاک های نا مساعد وسعت بیشتری دارند.

-البته بعضی از گیاهان مقاوم می توانند در این ناحیه رشد کنند .

- در مناطق بیابانی، درختانی با ریشه های بلند و قوی مانند نخل، گز و پسته ی وحشی می روید.

- پوشش گیاهی بیشتر نواحی بیابانی و نیمه بیابانی استپ است.

- در استپ گیاهان کوتاه قد و درختچه های خاردار با فاصله از هم روییده اند

- به علت قطع درختان و کندن بوته ها و چرای بیش از حد دام ها، بخش های بزرگی از این ناحیه به بیابان تبدیل شده است.

- با کاشت گیاهان و نهال هایی که با شرایط طبیعی این ناحیه سازگاری داشته باشند می توان از رخ دادن مواردی چون از بین رفتن پوشش گیاهی، گسترش بیابان ها و فرسایش خاک جلوگیری کرد.

زندگی جانوری

در ناحیه بیابانی و نیمه بیابانی، بعضی از حیوانات پر طاقت بهتر می توانند شرایط نامساعد را تحمل کنند.